Πολλές φορές έχουμε δει θαυμάσια σχέδια σε μεταξωτά υφάσματα και σε βαμβακερά που φαίνονται σαν περίπλοκες ζωγραφικές συνθέσεις ζωγραφισμένες στο χέρι. Όμως δεν είναι ζωγραφισμένα αλλά βαμένα με μπογιές για υφάσματα όπως έβαφαν τα μαλλιά του προβάτου παλιά στα χωριά.
Η τέχνη αυτή του βαψίματος υφασμάτων με σχέδια είναι η τέχνη του μπατίκ
Η βασική τεχνική του μπατίκ επινοήθηκε στην Ινδονησία και είναι πολύ παλιά. Στην  Ιάβα κατασκευάζουν ακόμα και σήμερα θαυμάσια υφάσματα και μπάντες του τοίχου με υπέροχα σχέδια και χρώματα, κυρίως με παραστάσεις μυθικές ή φανταστικές, που τις εκμαιεύουν από την πλούσια μυθολογία τους

Μπορούμε και εμείς να χρησιμοποιήσουμε την τεχνική του μπατίκ για να βάψουμε καλοκαιρινά μπλουζάκια, να φτιάξουμε μαζιλάρια για το σπίτι μας, να αλλάξουμε το ύφασμα στις κουρτίνες μας ή στον καναπέ μας. Πραγματική ανανέωση δηλαδή.

Τα υλικά:

  • Ένα τελάρο για να τεντώσουμε το ύφασμα
  • Κερί(μελισσοκέρι ή παραφίνη)
  • Ένα μπαίν-μαρί για το λιώσιμο του κεριού
  • Ένα χωνάκι του μπατίκ  (τζάντινγκ)
  • Ένα μπαστουνάκι κάρβουνου
  • Χρώματα για βαφή υφασμάτων.
  • Πινελάκια

Στη φωτογραφία σας δείχνω ένα χωνάκι κεριού που θα το χρησιμοποιήσετε για κέρωμα του υφάσματος.Με αυτό τον τρόπο δεν περνάει χρώμα στο ύφασμα αφού το βάψετε. Το κερί φεύγει με σιδέρωμα του υφάσματος αφού πρώτα από πάνω βάλουμε ένα αποροφητικό χαρτί πχ χασαπόχαρτο.
 

Πως φτιάχνουμε με την τεχνική του μπατίκ ένα σχέδιο:

  • Επιλογή σχεδίου.
  • Τέντωμα του υφάσματος στο τελάρο
  • Αντιγραφή σχεδίου σε ανθίβολο ή ζωγραφική απ ευθείας πάνω στο ύφασμα. (με κάρβουνο)
  • Ετοιμασία του κεριού σε μπαίν-μαρί.
  • Βρέξιμο του υφάσματος.
  • Κέρωμα με το ειδικό χωνάκι.
  • Αραίωμα των χρωμάτων σε βαζάκια που κλείνουν καλά.
  • Ζωγραφική του σχεδίου για περίπλοκα σχέδια ή βάψιμο του υφάσματος σε απλά σχέδια.
  • Στέγνωμα του υφάσματος.
  • Πλύσιμο του υφάσματοςσε θερμοκρασία κάτω των 35 βαθμών.
  • Σιδέρωμα του υφάσματος για να φύγει το κερί.
  • Έτοιμο!

Πως αρχίζουμε την ζωγραφική στο ύφασμα:
Διαλέγουμε το ύφασμα ανάλογα με το τι θέλουμε να φτιάξουμε.Τα καλύτερα υφάσματα είναι τα μεταξωτά και τα βαμβακερά. Τα λινά υφάσματα είναι και αυτά κατάλληλα για μπατίκ. Ωραία βάφονται και τα τουλουπάνια και τα υφάσματα που μοιάζουν με τσουβάλια.


Προσέξτε το ύφασμα να είναι άσπρο ή τουλάχιστον όσο το δυνατόν πιό ανοιχτόχρωμο.

Τα υφάσματα για μπατίκ δεν πρέπει να είναι βαμμένα ή θα έχουν το χρώμα της φυσικής ίνας του υφάσματος ή θα είναι λευκά.Αν τα υφάσματα έχουν κόλλα πρέπει πρώτα να πλυθούν σε σαπουνάδα ή σε νερό με σόδα φαγητού για να φύγει η κόλλα τους.

Οι γραμμές από το κάρβουνο βγαίνουν πολύ εύκολα με ένα φύσημα ή με το πρώτο πλύσιμο του υφάσματος.
 

Το κέρωμα:
Το κέρωμα είναι το κύριο μέρος του μπατίκ.
Λιώνουμε το κερί σε μπαίν-μαρί πάντα και πέρνουμε με το χωνάκι μας ένα μικρό μέρος απ΄το κερί για να κερώσουμε τα περιγράμματα του σχεδίου μας και όπου εμείς κρίνουμε ότι δεν θέλουμε να περάσει χρώμα στο ύφασμά μας.
Προσοχή! όπου πέσει κερί δεν πιάνει χρώμα ακόμα και αν το βγάλετε με ένα μαχαιράκι, για αυτό προσοχή στο κέρωμα του υφάσματος.
Τα χωνάκια κεριού υπάρχουν σε  διάφορους τύπους με διαφορετική διάμετρο και τομές που μας βοηθάνε να φτιάξουμε διαφορετικές γραμμέ και περιγράμματα σχεδίου.
Το κέρωμα πρέπει να γίνεται με μια σχετική ταχύτητα γιατί το κέρι πήζει εύκολα. Βάλτε λίγο κέρι στο χωνάκι σας για να αποφύγετε ατυχήματα.

Το βάψιμο:
Τα χρώματα που μπορεί να χρησιμοποιήσετε  είναι τα Deka ,  έχει 30 χρωματισμούς σε κουτάκια των 10 gr, αλλά υπάρχουν και σκόνες για αυτό το σκοπό που θα τις βρείτε στα καταστήματα με μπογιές και χρώματα κάπου στο Μοναστηράκι.
Δεν είναι ιδιαίτερες ακριβές και μπορείτε να πειραματιστείτε άνετα.
 

Αφού καλύψουμε το ύφασμα με το κερί προχωράμε στο πρώτο βάψιμο.Τα βαψίματα στο μπατίκ προχωρούν από τα πιό ανοιχτόχρωμα στα πιό σκουρόχρωμα. Αν θέλουμε να ανοίξει σε τόνο ένα χρώμα προσθέτουμε περισσότερο νερό.
Η λεκάνη πρέπει να είναι τόσο μεγάλη ώστε το ύφασμα που θα βάλουμε μέσα να σκεπάζεται  καλά απ το νερό και να μπορούμε να το μετακινήσουμε εύκολα.
Το νερό στη λεκάνη να μην είναι πάνω από 35 βαθμούς γιατί ίσως σας λιώσει το κερί.
Διαλύουμε την μπογιά σε ένα λεκανάκι και βάζουμε το χρωματισμένο νερό μέσα στην λεκάνη μας.Ανακατεύουμε να γίνει ομοιόμορφο.
Βγάζουμε το ύφασμα απ το τελάρο, το μουσκέουμε σε κρύο νερό πρώτα  και το βάζουμε στην λεκάνη μας.
Γυρίζουμε το ύφασμα στη λεκάνη μας με δύο ξυλαράκια.
Αφήνουμε το ύφασμα στην μπογιά  από 5 έως 20 λεπτά μέχρι να πάρει το χρώμα που θέλουμε.

Να ξέρετε ότι το ύφασμα βρεμένο είναι πάντα πιό σκούρο σαν χρώμα.Αν θέλετε να δείτε πως θα είναι περίοπυ στεγνό το κοιτάμε μπροστά από ένα ανοιχτό παράθυρο όπως κοιτάμε την ακτινογραφία.

Δύο πολύ κατατοπιστικά videos βατίκ που ελπίζω να σας βοηθήσουν.