Τι είναι οι Κλίμακες;

Κλίμακα στη μουσική εννοούμε το ηχητικό περιβάλλον μέσα στο οποίο δημιουργείται ένα μουσικό έργο.
Για να γίνει πιο κατανοητή η έννοια της κλίμακας, είναι συνδυαμός από διάφορες νότες που χρησιμοποιεί ο κάθε συνθέτης και στηρίζεται αποκλειστικά σε αυτές για να αποδώσει το μουσικό του έργο, σύμφωνα με τη δική του αρεσκεία.
Ιστορικά, κλίμακες υπάρχουν από τα αρχαία χρόνια (οι λεγόμενοι Τρόποι), μέχρι και τις μέρες μας. Στην κλασσική μουσική που μελετάμε, ασχολούμαστε με τα 2 βασικά είδη κλιμάκων, τις Διατονικές Μείζονες και Ελάσσονες.

Ο ορισμός του είναι ο εξής:

Κλίμακα ονομάζεται η σειρά 7(8 εφόσον στο τέλος επαναλαμβάνεται ο αρχικός φθόγγος) διαδοχικών φθόγγων οι οποίοι έχουν ανιούσα και κατιούσα φορά, ξεκινώντας και καταλήγοντας στον ίδιο αρχικό φθόγγο.

Τις ονομάζουμε Διατονικές διότι οι αποστάσεις των διαδοχικών φθόγγων είναι Τόνοι και Ημιτόνια.

Κάθε φθόγγος της κλίμακας ονομάζεται Βαθμίδα. Οι βαθμίδες συμβολίζονται με κεφαλαία λατινική αρίθμηση και ονομάζονται ως εξής:

I    (1) ΤΟΝΙΚΗ
II   (2) ΕΠΙΤΟΝΙΚΗ
III  (3) ΜΕΣΗ
IV   (4) ΥΠΟΔΕΣΠΟΖΟΥΣΑ
V    (5) ΔΕΣΠΟΖΟΥΣΑ
VI   (6) ΕΠΙΔΕΣΠΟΖΟΥΣΑ
VII  (7) ΠΡΟΣΑΓΩΓΕΑΣ

Αν για παράδειγμα έχουμε την κλίμακα Ντο μείζονα, οι φθόγγοι της είναι οι εξής:

Ντο  (ΤΟΝΙΚΗ)
Ρε    (ΕΠΙΤΟΝΙΚΗ)
Μι    (ΜΕΣΗ)
Φα   (ΥΠΟΔΕΣΠΟΖΟΥΣΑ)
Σολ  (ΔΕΣΠΟΖΟΥΣΑ)
Λα   (ΕΠΙΔΕΣΠΟΖΟΥΣΑ)
Σι    (ΠΡΟΣΑΓΩΓΕΑΣ)

staccato.gr