Αναλογίες ανθρώπινου σώματος

Οι αναλογίες του ανθρώπινου σώματος είναι από μόνες τους ένα θαύμα. Αυτο το ήξεραν οι αρχαίοι έλληνες και έλεγαν,  Θεός αεί γεωμετρεί  και έτσι είναι. Αυτή η θεία γεωμετρία αρχίζει με το ανθρώπινο σώμα. Στα ανθρώπινα σώματα ακολουθείται επ’ ακριβώς η χρυσή αναλογία, το ίδιο και στα χαρακτηριστικά των προσώπων,  ακόμη και στο DNA μας.

Αν μετρήσεις την απόσταση από την κορυφή του κεφαλιού μέχρι το πάτωμα και τη διαιρέσεις με την απόσταση από τον αφαλό μέχρι το πάτωμα προκύπτει πάντα ο ίδιος αριθμός, ο αριθμός φ.

Αν μετρήσεις την απόσταση από τον ώμο μέχρι τις άκρες των δακτύλων και τη διαιρέσεις με την απόσταση απο τον αγκώνα μέχρι τις άκρες των δακτύλων προκύπτει πάντα ο γνωστός αριθμός φ!

Η ΣΥΜΜΕΤΡΙΑ ΣΤΗΝ ΤΕΧΝΗ - ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑ∆ΡΟΜΗ  
Ως προς τη χρήση της συµµετρίας στην τέχνη,  τα παραδείγµατα είναι πάρα πολλά.
Ξεκινάµε από την αρχαιότητα και τις προσπάθειες των καλλιτεχνών να αναπαραστήσουν τον άνθρωπο,  που προϋπέθετε την κατανόηση των αναλογιών του κορµιού.
Ο  "∆ορυφόρο",  ένα άγαλµα του  5ου αιώνα π.Χ.  στο οποίο παρίσταται αθλητής να φέρει δόρυ. Είναι ρωµαϊκό αντίγραφο έργου του φηµισµένου γλύπτη Πολύκλειτου (5οςαιώνας π.Χ.)  από το Άργος και είναι επίσης γνωστό ως  "Κανών",  γιατί είχε τέλειες αναλογίες και χρησιµοποιούνταν ως παράδειγµα από άλλους γλύπτες,  αλλά και στο οµώνυµο βιβλίο του Πολύκλειτου,  στο οποίο πραγµατεύεται τις ιδεώδεις  µαθηµατικές αναλογίες για τα  µέρη ενός ανθρώπινου σώµατος και προτείνει για τη γλυπτική ανθρώπινων  µορφών  µια δυναµική αντιστάθµιση  µεταξύ των χαλαρωµένων και τεταµένων µελών και µεταξύ των διευθύνσεων στις οποίες κινούνται τα µέλη αυτά.
 

Κανόνας των Αναλογιών.

Σύμφωνα με τις σημειώσεις του ντα Βίντσι στο συνοδευτικό κείμενο, οι οποίες είναι γραμμένες με καθρεπτιζόμενη γραφή, το σχέδιο έγινε ως μελέτη των αναλογιών του (ανδρικού) ανθρώπινου σώματος όπως περιγράφεται σε μια πραγματεία του Ρωμαίου αρχιτέκτονα Βιτρούβιου, που είχε γράψει για το ανθρώπινο σώμα:

  • μια παλάμη έχει πλάτος τεσσάρων δακτύλων
  • ένα πόδι έχει πλάτος τέσσερις παλάμες
  • ένας πήχυς έχει πλάτος έξι παλάμες
  • το ύψος ενός ανθρώπου είναι τέσσερις πήχεις (και άρα 24 παλάμες)
  • μια δρασκελιά είναι τέσσερις πήχεις
  • Το μήκος των χεριών ενός άντρα σε διάταση είναι ίσο με το ύψος του
  • η απόσταση από την γραμμή των μαλλιών ως την κορυφή του στήθους είναι το ένα-έβδομο του ύψους του άνδρα
  • η απόσταση από την κορυφή του κεφαλιού ως τις θηλές είναι το ένα-τέταρτο του ύψους του άνδρα
  • το μέγιστο πλάτος των ώμων είναι το ένα-τέταρτο του ύψους του άνδρα
  • η απόσταση από το αγκώνα ως την άκρη του χεριού είναι το ένα-πέμπτο του ύψους του άνδρα
  • η απόσταση από τον αγκώνα ως την μασχάλη είναι το ένα-όγδοο του ύψους του άνδρα
  • το μήκος του χεριού είναι ένα-δέκατο του ύψους ενός άνδρα
  • η απόσταση από την άκρη του πηγουνιού ως την μύτη είναι το ένα-τρίτο του μήκους του προσώπου
  • η απόσταση της γραμμής των μαλλιών ως τα φρύδια είναι το ένα-τρίτο του μήκους του προσώπου
  • το μήκος του αυτιού είναι το ένα-τρίτο του μήκους του προσώπου

Φαίνεται ότι ο ντα Βίντσι δημιούργησε το σχέδιο βασιζόμενος στο De Architectura 3.1.3 του Βιτρούβιου


Ανθρώπινο σώμα - Αναλογίες - Μεθοδολογία:

Οι αναλογίες στο ανθρώπινο σώμα σχεδιάζονται κυρίως σε αναλογία 1:8, αναλογίες που άφησαν οι πρόγονοί μας μέσα από τα γλυπτά. Δηλαδή το κεφάλι χωρά μέσα στο ύψος του σώματος 8 φορές. Μια άλλη αναλογία είναι 1:7,5. Αφαιρούμε σχεδιαστικά το 1/2 του κεφαλιού από μηρούς και μπράτσα, αντί 2 κεφάλια μόνο 1,1/2.
Όταν σχεδιάζετε ένα ανθρώπινο σώμα, ασχοληθείτε με τις γενικές φόρμες. Αφού σχεδιάσουμε τον άξονα με τα 8 χωρίσματα, στην πρώτη γραμμή -μετά την αρχική γραμμή της κόμης-  σχεδιάζουμε το πηγούνι.  

Η θηλή στο αντρικό σώμα σχεδιάζεται λίγο πριν τη δεύτερη γραμμή ενώ στο γυναικείο αμέσως μετά τη γραμμή. Ο αφαλός είναι κάτω από την 3η γραμμή και το μέσον του σώματος στην 4η γραμμή, όπου βρίσκονται τα γεννητικά όργανα του ανθρώπου. Στην 6η γραμμή επάνω ακουμπούν τα γόνατα, ενώ στην 7η γραμμή υπάρχει το τελείωμα των μυών της γάμπας και τέλος στην 8η γραμμή οι πατούσες.

Το αντρικό σώμα έχει άνοιγμα θώρακα μεγαλύτερο από το άνοιγμα της λεκάνης του, ενώ στο γυναικείο το άνοιγμα είναι ίδιο. Το άνοιγμα στο ύψος του θώρακα στο αντρικό σώμα είναι ίσο με το άνοιγμα από δύο κεφάλια.

Σε ένα σώμα σε χαλαρή στάση προσοχής, ο ώμος σχεδιάζεται λίγο χαμηλότερα από την κάτω γνάθο, περίπου στο 1/3 του 1ου ανοίγματος.

Η δική μου άποψη.

Δείτε την παλάμη του χεριού σας. Μετρήστε την με μιά μεζούρα ή ένα μέτρο. Πολλαπλασιάστε αυτό που μετρήσατε επί  9.Θα βρείτε με αυτό τον τρόπο το ύψος σας.Θαυμάσιο δεν είναι;

Αυτή είναι η δική σας αναλογία γιατί πως θα φτιάξετε ένα άγαλμα αν δεν το βιώνετε πραγματικά με μέτρο σύγκρισης τον ίδιο σας τον εαυτό.

Από εκεί και μετά, παρατηρήστε και μετρήστε το μοναδικό καλόβολο και πάντα πρόθυμο μοντέλο που έχετε, το δικό σας σώμα, βγάλτε τα συμπεράσματά σας και προχωρείστε. Θα ανακαλύψετε διάφορα απίθανα που υπάρχουν στο δικό σας σώμα που εξ αιτίας αυτών είμαστε όλοι μοναδικοί.

Τώρα που είδατε με τα ίδια σας τα μάτια τον κανόνα πηγαίνετε ένα βήμα παρά κάτω και διαφοροποιείστε τις αναλογίες του μοντέλου σας. Μπορείτε να το παχύνεται, να το λεπτύνεται , να το τραβήξετε κατά το δοκούν. Πιστέψτε με, τα αποτελέσματα θα είναι απίθανα γιατί οι πειραματισμοί μας φέρνουν ένα βήμα μπροστά και μας ανοίγουν δρόμους. Ένας καινούργιος δρόμος στην τέχνη είναι αναζήτηση ζωής

 

 

Οι αναλογίες στα παιδιά και στούς εφήβους διαφέρουν από τις αναλογίες του ανθρώπινου σώματος των ενηλίκων. Έβαλα εδώ δύο κατατοπιστικές εικόνες με διαχωριστικές γραμμές για να πάρετε μιά ιδέα της διαφοράς τους.

Αλλά και εκεί η μέθοδος της μέτρησης της παλάμης είναι αλάνθαστη.Δοκιμάστε την και περιμένω τις παρατηρήσεις και στα σχόλιά σας.Καλές δημιουργίες.

Σχόλια (2)

Εικόνα Antonis

Antonis

Πέμ, 11/08/2012 - 12:07

Το άρθρο είναι πολύ χρήσιμο και ενδιαφέρον. Αν έχεις επίσης πληροφορίες σχετικά με την αναλογίες του προσώπου αλλά και τον υπολογισμό της κλίμακας από ένα φυσικό μοντέλο σε άλλο μέγεθος (μικρότερο ή μεγαλύτερο) θα ήταν εξίσου πολύ χρήσιμες. Οι πληροφορίες που παρέχεις βοηθούν πολύ.

Εικόνα stella

stella

Πέμ, 11/08/2012 - 12:12

Έχω ήδη γράψει, Αντώνη, στην προσωπογραφία, εδώ στη σελίδα. Το άρθρο περί αναλογιών, το έγραψα χθές ειδικά για εσένα και όσους ασχολούνται με γλυπτική αλλά και ζωγραφική. Είναι απαραίτητο να ξέρουμε τον "κανόνα" για να κάνουμε μετά τις αυθαιρεσίες μας.