Χατζηκυριάκος- Γκίκας Νίκος

 Γκίκας-Χατζηκυριάκος Νικόλαος, (1906-1994) 

 

          Γιος του ναυάρχου Αλέξανδρου Χατζηκυριάκου (από ναυτική οικογένεια των Ψαρών, που συμμετείχε στην εξέγερση του 1770) και της Ελένης Γκίκα (εγγονής του Γεωργίου Αντωνόπουλου, συμβούλου του Δ. Υψηλάντη κι οπλαρχηγού, αργότερα δημογέροντα Ναυπλίου, που συμμετείχε στη πολιορκία κι άλωση της Τριπολιτσάς) μεγάλωσε σε περιβάλλον που του παρείχε, ως κάτι το αυτονόητο, την οικονομική άνεση και τη συναναστροφή με σημαντικά πρόσωπα της εποχής. Ο πατέρας του, που συμμετείχεν ενεργά στην επανάσταση του 1909 κι αρχικά ήταν υποστηρικτής του Βενιζέλου, κατέληξε φανατικός αντιβενιζελικός στα μέσα της δεκαετίας του '20 και πολιτεύθηκε με τον Τσαλδάρη.

     Τη Γερμανίδα νταντά που έμενε στο πατρικό σπίτι και τους ιδιωτικούς δασκάλους που του παρείχαν την πρώτη παιδεία διαδέχθηκαν πρώτα το εκπαιδευτήριο Μακρή, μετά το παρισινό Λύκειο Janson de Sailly στο Ρassy, ιδιωτικά μαθήματα ζωγραφικής με τον Παρθένη (για τα οποία μεσολάβησε ο Αλέξανδρος Παπαναστασίου), τέλος, η Λεόντειος στην Αθήνα (απ' όπου αποφοίτησε το 1923) και σπουδές γαλλικής φιλολογίας, αισθητικής και ελληνικής φιλολογίας για μικρό διάστημα στη Σορβόννη. Η γερή αυτή κατάρτιση άφησε τα χνάρια της στα γραπτά του, στη μεθοδικότητα που πραγματεύεται το κάθε θέμα του και στους ευρωπαϊκούς ορίζοντες που οριοθετούν τον κόσμο του. Τα κείμενα των διαλέξεων που είχε κατά καιρούς δώσει, πότε προγραμματικά, πότε διδακτικά («Η γέννηση της νέας τέχνης», 1947, «Αποκατάσταση της ελληνικότητας», 1949, η «Τέχνη της Κίνας», 1957), έρχονται σίγουρα πίσω από εκείνα που έγραψε με βάση την άμεση παρατήρηση και εμπειρία, γεμάτα αισθαντικότητα και μια γοητευτική ικανότητα περιγραφής («Λόγος για την Ύδρα»), περιγραφές από το ταξίδι στην Ινδία, «Σκόρπιες σημειώσεις», «Το χαλί όπου παίζαμε ήτανε κόκκινο» κ.ά.