Αναγέννηση στην Ολλανδία

Ιερώνυμος Μπος (1453-1516)
Ο Ιερώνυμος Μπος γεννήθηκε πιθανότατα το 1453 στο 's Hertogenbosch, μια μικρή πόλη της Ολλανδίας στην επαρχία Noord Brabant. Γνωρίζουμε λίγες λεπτομέρειες για τη ζωή του, και ίσως όχι τις σημαντικότερες. Το πραγματικό του όνομα ήταν Jeroen van Aken και υπέγραφε τα έργα του ως Jheronimus Bosch, πιθανόν για να τραβήξει την προσοχή στη γενέτειρά του, το δάσος (bosch) του πρίγκηπα (hertog). Αναφέρεται με την ιδιότητα του ζωγράφου από το 1480, ενώ επαγγελματίες ζωγράφοι ήταν και τα κυριότερα μέλη της οικογένειάς του για αρκετές γενιές πριν απ' αυτόν. Παντρεύτηκε μία εύπορη γυναίκα από την πόλη του το 1481, και προφανώς έζησε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του στο 's Hertogenbosch, όπου και πέθανε το 1516.

Η θεματολογία του Μπος δε διαφέρει πολύ απ' αυτήν των συγχρόνων του καλλιτεχνών. Τα θέματα των περισσότερων έργων του είναι παρμένα από τη θρησκεία: ο Παράδεισος και η Κόλαση, οι άγιοι, οι ερημίτες, τα Πάθη του Ιησού, η αμαρτία και η τιμωρία της. Ο τρόπος που απεικονίζει τα πνεύματα του κακού δεν είναι παρά προϊόν του, τόσο κοινού στο Μεσαίωνα, φόβου που προκαλούσε στους ανθρώπους η μαγεία και ο δαιμονισμός. Παρ' όλα αυτά, θα μπορούσαμε να πούμε ότι το στυλ των μεμονωμένων ανθρώπινων μορφών στα έργα του Μπος προοιωνίζει την τεχνοτροπία του ρεαλισμού, που επικράτησε κάποιους αιώνες αργότερα.

Αλλά αυτό που διαφοροποιεί τα έργα του Μπος και τα κάνει αναγνωρίσιμα είναι η φαντασία και η πολυπλοκότητα στην απεικόνιση των διαβολικών μορφών. Αντί για χοντροκομμένες, κτηνώδεις καρικατούρες, συναντάμε πλέον τερατώδη υβρίδια συντεθειμένα από έντομα, ερπετά, ανθρώπινα μέλη και εξαρτήματα μηχανών, που όμοιά τους δεν είχαν ξαναεμφανιστεί σε κανένα έργο τέχνης. Παρουσιάζοντας τα πάντα στον πραγματικό, ανθρώπινο κόσμο μολυσμένα απ' αυτά τα διαβολικά αποκυήματα, ο Μπος ξεφεύγει από την παραδοσιακή χριστιανική πίστη για τη μετά θάνατον κρίση, υπονοώντας ίσως ότι το τίμημα της αμαρτίας πληρώνεται στη γη.

Παρ' ότι έζησε σε μια μικρή ολλανδική πόλη μακριά από τα τότε κέντρα της τέχνης και του πολιτισμού, ο Μπος επέδειξε ένα ταλέντο που δεν έχει τίποτα από την "επαρχιώτικη" αφέλεια. Η άποψή του χαρακτηρίζεται από σοβαρότητα, βάθος, αυτοπεποίθηση και πάντα μια δόση χλευασμού και ειρωνίας. Αν και μοναδικός όσον αφορά την τεχνοτροπία και τη φαντασία, δεν άφησε πίσω του καθόλου μαθητές, παρά μόνο κάποιους μιμητές που ίσως απλά να είχαν κάποια προσωπική επαφή μαζί του. 'Ετσι, δεν εγκαινίασε κάποια καινούρια εποχή στην τέχνη, παρά στάθηκε στα όρια του Μεσαίωνα, δείχνοντας κάτι που τότε ήταν ακόμη άγνωστο.

.......ενας εκπληκτικός καλλιτέχνης ίσως έμπνευση και για νταλί και όχι μόνο.δείτε τι έκανε ο άνθρωπος το 1400 και κάτι
 

Φλαμανδική σχόλη
Pieter Bruegel


θεωρείται ο μεγαλύτερος Φλαμανδός ζωγράφος του 15ου αιωνα, από μιά ολόκληρη οικογένεια ζωγράφων. Ως κύριος εκπρόσωπος στην Αμβέρσα ζωγράφων και συντεχνιών διετέλεσε κορυφαίος διευθυντής της σχολής της Αμβέρσας. Καλλιτέχνης, γλύπτης, αρχιτέκτονας και σχεδιαστής των ταπισσερί και βιτρώ. Διευθυντής της Bruegel ταξίδεψε στην Ιταλία το 1551 η 1552, ολοκληρωνόντας μια σειρά απο έργα ζωγραφικής, κυρίως τοπία, εκεί. Επιστρέφει στην πατρίδα του το 1553και εγκαταστήθει στην Αμβερσα, αλλά δέκα χρόνια αργότερα μετακόμιζει μόνιμα στις Βρυξέλλες. Παντρεύτηκε την εύπορη βαν αστεν το 1563. Οι πίνακες του, συμπεριλαμβανομένου του τοπίου έχουν και σκηνές από την αγροτική ζήη, την παράλογη και χυδαία, αλλά είναι γεμάτα όρεξη και λεπτομέρεια. Επίσης εκθέτουν ανθρώπινες αδυναμίες και παραλογισμό. 'Ετσι μερικές φορές καλείται η "χωρικός Διευθυντής της Bruegel" απο τις σκηνές που περιέχουν τα έργα του

ΜΕΡΙΚΑ ΑΠ ΤΑ ΕΡΓΑ ΤΟΥ
 

Matthias Grunewald 1475-1528

Ο Άλμπρεχτ Ντύρερ (Albrecht Dürer, 21 Μαΐου 1471 - 6 Απριλίου 1528) ήταν Γερμανός ζωγράφος, χαράκτης και μαθηματικός. Υπήρξε σημαντικός καλλιτέχνης της εποχής του, συμβάλοντας καθοριστικά στη διάδοση των ιδεωδών της Ιταλικής Αναγέννησης. Έζησε το μεγαλύτερο διάστημα της ζωής του στη Νυρεμβέργη, που αποτελούσε ένα από τα μεγαλύτερα πολιτιστικά κέντρα της Γερμανίας, αλλά ταξίδεψε αρκετά κι επισκέφτηκε την Ιταλία δυο φορές, γεγονός που επηρέασε βαθιά το έργο του, από το οποίο ξεχωρίζουν οι ξυλογραφίες και τα χαρακτικά. Τα έργα του διαδόθηκαν σε όλη την Ευρώπη κι αργότερα απέκτησαν παγκόσμια φήμη.
Βιογραφία

Ο Ντύρερ γεννήθηκε στις 21 Μαΐου του 1471 στη Νυρεμβέργη και ήταν το τρίτο από τα συνολικά δεκαοχτώ παιδιά της οικογένειας του. Ο πατέρας του, Άλμπρεχτ Ντύρερ ο πρεσβύτερος, ήταν ουγγρικής καταγωγής και χρυσοχόος στο επάγγελμα, με αποτέλεσμα να διδαχθεί και ο Ντύρερ σε νεαρή ηλικία την τέχνη της χρυσοχοΐας. Μητέρα του ήταν η Μπάρμπαρα Χέλπερ. Αν και σύμφωνα με την παράδοση της εποχής, έπρεπε να ακολουθήσει το επάγγελμα του πατέρα του, η ιδιαίτερη κλίση του στο σχέδιο και τη ζωγραφική, του επέτρεψε να μαθητεύσει κοντά στον ζωγράφο Μίκαελ Βόλγκεμουτ, κατόπιν σχετικής άδειας του πατέρα του. Διδάχθηκε για τέσσερα χρόνια την τέχνη της χαρακτικής πάνω σε ξύλο και χαλκό, υδατογραφία και ελαιογραφία.

Με το πέρας των σπουδών του, ο Ντύρερ πραγματοποίησε ταξίδια προκειμένου να εμπλουτίσει τις γνώσεις του αλλά και να έρθει σε επαφή με το έργο άλλων καλλιτεχνών. Επισκέφτηκε την Κολωνία και τη Βασιλεία ενώ το 1494 επέστρεψε στη Νυρεμβέργη όπου παντρεύτηκε την Άγκνες Φράι, κόρη εμπόρου, στις 7 Ιουλίου.
Πρώτο ταξίδι στην Ιταλία Το φθινόπωρο του ίδιου έτους, επισκέφτηκε για πρώτη φορά την Ιταλία, για να ξεφύγει από την επιδημία πανώλης αλλά και να σπουδάσει την τέχνη του. Ταξίδεψε στη Βενετία και ήρθε σε επαφή με έργα ζωγράφων της πόλης, όπως του Λορέντζο ντι Κρέντι, του Αντρέα Μαντένια ή του Τζιοβάννι Μπελλίνι. Στην Ιταλία ανέπτυξε παράλληλα ένα ενδιαφέρον για τα μαθηματικά, σε συσχετισμό πάντα με τη ζωγραφική και ειδικότερα σε θέματα που σχετίζονταν με τις μαθηματικές αναλογίες. Εκτιμάται πως ο Ντύρερ επηρεάστηκε από τις έρευνες του Λεονάρντο ντα Βίντσι πάνω στην ανατομία και τις ανθρώπινες αναλογίες, αν και δεν τον συνάντησε ποτέ.

Επιστροφή στη Νυρεμβέργη
Την επόμενη χρονιά, επέστρεψε στην γενέτειρά του, όπου λειτούργησε ένα εργαστήριο ξυλογραφίας, χαλκογραφίας και σχεδίου. Σύντομα απέκτησε φήμη και άρχισε να δέχεται αρκετές παραγγελίες. Το 1498 ολοκλήρωσε την πρώτη σημαντική σειρά ξυλογραφιών με γενικό τίτλο Αποκάλυψη. Η σειρά περιλάμβανε συνολικά δεκαπέντε έργα, μεταξύ αυτών οι Τέσσερις ιππότες της Αποκαλύψεως και το Άνοιγμα της έκτης σφραγίδας. Σε μεταγενέστερα έργα του εστίασε περισσότερο σε προσωπογραφίες, έντονα επηρεασμένος από την ιταλική αναγέννηση. Την ίδια περίοδο συνδέθηκε φιλικά με τον ανθρωπιστή Βίλιμπαλντ Πιρκχάιμερ, που παρέμεινε ο καλύτερος του φίλος, μέχρι το τέλος της ζωής του. Δεύτερο ταξίδι στην Ιταλία

Το 1505 πραγματοποίησε ένα δεύτερο ταξίδι στην Ιταλία όπου παρέμεινε για δύο χρόνια. Επισκέφτηκε την Μπολόνια και την Φλωρεντία, αλλά πέρασε το μεγαλύτερο διάστημα στη Βενετία, μελετώντας το έργο του Ραφαήλ και του Λεονάρντο ντα Βίντσι. Με βάση την αλληλογραφία του Ντύρερ, γνωρίζουμε πως στην Ιταλία το έργο του γνώρισε μεγαλύτερη αναγνώριση. Στη Μπολόνια συνάντησε επίσης τον μοναχό και μαθηματικό Λούκα Πατσιόλι, γνωστός για το έργο του πάνω στις αναλογίες και την χρυσή τομή.

Νυρεμβέργη

Την Άνοιξη του 1507, επέστρεψε στη Νυρεμβέργη και παρέμεινε στη Γερμανία μέχρι το 1520. Κατά τη διάρκεια της επιστροφής ζωγράφισε μια σειρά ακουαρέλες με θέματα τοπία. Η περίοδος 1507-1511 αποτελεί διάστημα στο οποίο ο Ντύρερ ασχολήθηκε περισσότερο με τη ζωγραφική, ολοκληρώνοντας σημαντικά έργα του όπως ο πίνακας Στέψη της Παρθένου (1509) ή το έργο Αδάμ και Εύα (1507) όπου αποτυπώνεται η επίδραση της αναγεννησιακής τέχνης στις τέλειες αναλογίες του ανθρώπινου σώματος.

Από το 1512, ο Ντύρερ εργάστηκε για τον αυτοκράτορα Μαξιμιλιανό Α' των Αψβούργων, ολοκληρώνοντας προσωπογραφίες και χαρακτικά πάνω σε ξύλο ή χαλκό, από τα οποία ξεχωρίζουν Ο Ιππότης ο Θάνατος και ο Διάβολος, Ο Άγιος Ιερώνυμος στο Σπουδαστήρι του και η Μελαγχολία, έργα που ολοκληρώθηκαν το 1504 και ποτελούσαν πιθανώς μέρη ενός τρίπτυχου. Οι ιστορικοί της τέχνης αναφέρονται συχνά στα έργα αυτά με τον γενικό όρο Meisterstiche (αριστουργήματα) ενώ κατά πολλούς ξεχωρίζουν από το κύριο σώμα του έργου το

Τελευταία χρόνια

Το καλοκαίρι του 1520 και μετά το θάνατο του Μαξιμιλιανού Α', επισκέφτηκε την Ολλανδία, όπου πραγματοποίησε αρκετές προσωπογραφίες και σχέδια. Κατά την παραμονή του, προσβλήθηκε από κάποια ασθένεια - κατά μία εκδοχή επρόκειτο για ελονοσία - που τον επηρέασε μέχρι το τέλος της ζωής του. Επέστρεψε στην Νυρεμβέργη τον Ιούλιο του 1521 και ξεκίνησε να εργάζεται πάνω σε θρησκευτικά θέματα. Στα τελευταία έργα του ανήκουν και οι Τέσσερις Απόστολοι (1526) που θα αποτελούσαν μέρος ενός τρίπτυχου, το οποίο όμως έμεινε ημιτελές.

Το 1525 εξέδωσε ένα βιβλίο με θέμα τη γεωμετρία και την προοπτική. Πέθανε τον Απρίλιο του 1528, σε ηλικία 57 ετών και ενταφιάστηκε στο Ναό του Αγίου Ιωάννου, στη Νυρεμβέργη. Μετά το θάνατό του εκδόθηκε το συνολικό έργο του γύρω από τις ανθρώπινες αναλογίες Τέσσερα Βιβλία Για Τις Ανθρώπινες Αναλογίες (Vier Bücher von menschlicher Proportion). Έργο

Από πολλές απόψεις, ο Ντύρερ αποτέλεσε πρωτοπόρο καλλιτέχνη της εποχής του. Υπήρξε από τους πρώτους που μέσα από μία σειρά αυτοπροσωπογραφιών, κατέδειξε την αξία του καλλιτέχνη στη κοινωνία και στους καλλιτεχνικούς κύκλους της εποχής. Παρά το γεγονός πως γαλουχήθηκε στο πλαίσιο της μεσαιωνικής παράδοσης της χειροτεχνίας, εκτός απο δεξιοτέχνης δημιουργός, επιδίωξε να διεκδικήσει ρόλο διανοουμένου και να ενταχτεί στους αριστοκρατικούς κύκλους της χώρας του. Πέτυχε το στόχο του και τιμήθηκε ως ο μεγαλύτερος καλλιτέχνης της Γερμανίας, πρωτεργάτης της γερμανικής Αναγέννησης.

Εκτός από το καλλιτεχνικό του έργο, σημαντική συμβολή είχε επίσης στα μαθηματικά και τη γεωμετρία.