Αναγέννηση

Το θέμα της ομιλίας μου ήταν "Τα χέρια στην Τέχνη" και αφορούσε την απεικόνιση αλλά και τους συμβολισμούς των ανθρώπινων και θεϊκών χεριών σε όλη την διαδρομή της ανθρώπινης ιστορίας, από το 35.000 π.Χ. μέχρι τις ημέρες μας. Εδώ, μιλώ για την τέχνη της Αναγέννησης.

Θα ασχοληθούν με μερικούς ακόμα ζωγράφους της Αναγέννησης εκτός Ιταλίας πού έδωσαν και αυτοί ώθηση στην τέχνη τον καιρό της Αναγέννησης.

Αυτοί είναι:

• Hieronymous Bosch
• Pieter Bruegel
• El Greco
• Albrecht Durer
• Matthias Grunewald

Ανάμεσα στα έτη 1200 και 1400 μχ στην Ιταλία λίγο πριν αρχίσει η εποχή της αναγέννησης ,και ενώ η Βυζαντινή τέχνη φτάνει στο απόγειο της με κρητική και Μακεδονική σχολή.

Ο Ιταλός ζωγράφος Τζιόττο και η εποχή του
Ο Τζιόττο ντι Μποντόνε, μεγάλος Ιταλός ζωγράφος, γλύπτης, αρχιτέκτονας, ψηφιδογράφος, αρχι-οικοδόμος, γεννήθηκε γύρω στο 1267, στο Κόλλε ντι Βεσπινιάνο, κοντά στο Βίκκιο ντι Μουτζέλλο, στην Τοσκάνη. Σύμφωνα με την παράδοση, καταγόταν από αγροτική οικογένεια. Λένε ότι τον «ανακάλυψε» ο μεγάλος ζωγράφος Τσιμαμπούε- τον οποίο και ξεπέρασε σε φήμη- ενώ σχεδίαζε πάνω σε μια πέτρα πρόβατα του κοπαδιού του. Ο Τζιόττο έπειτα έγινε μαθητής του Τσιμαμπούε και τον ακολούθησε για πρώτη φορά στη Ρώμη γύρω στα 1280 και στην Ασσίζη, τα επόμενα χρόνια.

Ιερώνυμος Μπος (1453-1516)
Ο Ιερώνυμος Μπος γεννήθηκε πιθανότατα το 1453 στο 's Hertogenbosch, μια μικρή πόλη της Ολλανδίας στην επαρχία Noord Brabant. Γνωρίζουμε λίγες λεπτομέρειες για τη ζωή του, και ίσως όχι τις σημαντικότερες. Το πραγματικό του όνομα ήταν Jeroen van Aken και υπέγραφε τα έργα του ως Jheronimus Bosch, πιθανόν για να τραβήξει την προσοχή στη γενέτειρά του, το δάσος (bosch) του πρίγκηπα (hertog).

ΠΙΕΡΟ ΝΤΕΛΑ ΦΡΑΝΤΣΕΣΚΑ
Ο «αποτραβηγμένος» ζωγράφος
Η έκθεση-γεγονός στο Κρατικό Μουσείο Μεσαιωνικής και Μοντέρνας Τέχνης του Αρέτσο για τον πρωτοπόρο δημιουργό της Αναγέννησης
ΑΡΘΡΟ ΤΟΥ Α.ΓΙΑΚΟΥΜΑΤΟΥ
(Ο κ. Αντρέας Γιακουμακάτος είναι αναπληρωτής καθηγητής Ιστορίας και Θεωρίας της Αρχιτεκτονικής στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.)
Λίγες φορές η έννοια του «ταξιδιού στην τέχνη» σημαίνει κυριολεκτικά τη φυσική περιήγηση, όπως συμβαίνει αυτή την περίοδο με την τέχνη του Πιέρο ντέλα Φραντσέσκα. Κορυφαίος εκπρόσωπος της τέχνης του ιταλικού Κουατροτσέντο, ο Πιέρο γεννιέται το 1412, έξι χρόνια μετά τη γέννηση του Λεόν Μπατίστα Αλμπέρτι και έξι χρόνια πριν από την εμβληματική έναρξη κατασκευής του τρούλου του καθεδρικού ναού της Φλωρεντίας, σχεδιασμένου από τον Φιλίπο Μπρουνελέσκι. Τέκνο της «βαθιάς Τοσκάνης», κατάγεται από ένα μικρό χωριό κοντά στην πόλη του Αρέτσο, το Σαν Σεπόλκρο (κοντά στο χωριό Καπρέζε, γενέτειρα του Μιχαήλ Αγγελου), και από εκεί ξεκινά μια πορεία που τον οδηγεί στις Αυλές της Κεντρικής Ιταλίας: από την Τοσκάνη και την Ουμβρία ως τη θάλασσα της Αδριατικής, κέντρα τότε ανάπτυξης μιας «αστικής» διανόησης. Επιστρέφει όμως πάντα στο Σαν Σεπόλκρο, το χωριό του, στην οικεία φιλικότητα της περιβάλλουσας φύσης, στην ελεγειακή πλαστική των αλλεπάλληλων ήπιων λοφοσειρών που θα αποτελέσουν το φόντο σε πολλά από τα έργα του.

O Tiziano (Τισιανός) είναι από τους μεγαλύτερους τεχνίτες του χρώματος.

Ο Τισιανός γεννήθηκε στο Πιέβε ντι Καντόρε των Βενετικών Αλπεων ανάμεσα στο 1485 και στο 1490. Σε πολύ νεαρή ηλικία εγκαταστάθηκε στη Βενετία όπου μαθήτευσε κοντά στον Τζιοβάνι Μπελίνι (1430-1516) και συνεργάστηκε στην αρχή της καριέρας του με τον Τζιορτζιόνε (1475-1510).
Μετά τον θάνατο του Τζιοβάνι Μπελίνι, ο Τισιανός πήρε τη θέση του δασκάλου του ως επίσημου ζωγράφου της Ενετικής Δημοκρατίας ενώ παράλληλα η φήμη του γρήγορα ξεπέρασε τα σύνορα της πόλης των Δόγηδων. H πρώτη επαφή του Τισιανού με τον Κάρολο E´ έγινε όταν ο Κάρολος εστέφθη αυτοκράτορας στην Μπολόνια το 1530.

Αν ο Λεονάρντο ήταν ο ζωγράφος που αποικόνησε την ανθρώπινη αντίληψη για το πρόσωπο του θείου στο χαμόγελο της τζοκόντας και ο Μιχαλάτζελο εκείνος που απέδωσε τον άνθρωπο σαν εικόνα και ομοίωση του Δημιουργού, ο Δομίνικος Θεοτοκόπουλος απέδωσε καλύτερα απ όλους την ανθρώπινη μεταφυσική αγωνία.
Ο el Greco, είναι ένας γίγαντας τηςπαγκόσμιας τέχνης, ο ζωγράφος που έζησε ανάμεσα σε δυό εποχές, στον παλιό κόσμο της τέχνης που χάνεται και στον καινούργιο που ερχόταν.
Αλλά το σημαντικότερο, ήταν ο προφήτης των μοντέρων καιρών.

Ο Ελ Γκρέκο (Δομίνικος Θεοτοκόπουλος) γεννήθηκε το 1541 στο  Χάντακα του Ηράκλειο της ενετοκρατούμενης Κρήτης, που αργότερα θα χαρακτηρίστει ως ένας από τους πιο ανήσυχους και αινιγματικούς ζωγράφους όλων των εποχών.
Στην Κρήτη έλαβε τα πρώτα μαθήματα ζωγραφικής και δέχτηκε τις επιδράσεις των Κρητών ζωγράφων και της βυζαντινής τέχνης.
Το 1566 πηγαίνει στη Βενετία και μαθητεύει στο εργαστήριο του Τιτσιάνο από όπου αφομοιώνει τη δυτική τάση στη ζωγραφική. Αργότερα στη Ρώμη και τελικά στο Τολέδο της Ισπανίας το 1577. Εκεί πήρε και το όνομα «Εl Greco».

Matthias Grunewald 1475-1528

ΑυτοπροσωπογραφίαΓκρύνεβαλντ Ματίς (Matthias Grunewald, όνομα με το οποίο είναι γνωστός ο Mathis Gothardt Neithardt). Γερμανός ζωγράφος (Βύρτσμουργκ 1470-1480- Χάλλη 1528). Ελάχιστες πληροφορίες υπάρχουν για τη ζωή του. Μεταξύ 1481 και 1488 εργάστηκε στο Ασάφφενμπουργκ, στα σύνορα Βαυαρίας και Έσσης, υπό την προστασία του Επισκόπου Χένριχ Ράιτσμαν. Ένας συγγραφέας του 17ου αιώνα τον αποκαλεί «Γερμανό Κορρέτζιο». Από τότε στα έργα αυτά και σε άλλα που έμοιαζαν φτιαγμένα από τον ίδιο μεγάλο καλλιτέχνη, βάζουν συνήθως την ετικέτα Γκρύνεβαλντ. Τα λίγα έργα του που έχουμε είναι εικόνες παραδοσιακού τύπου για την Αγία Τράπεζα, σε μεγάλες και μικρές επαρχιακές εκκλησίες. [Πάνω αριστερά φωτογραφία: Ιωάννης Ευαγγελιστής (πιθανόν αυτοπροσωπογραφία)

Η αυγή

Πότε, πού, με ποιούς και γιατί ξεκίνησε.

• 15ο -16ο αιώνα
• Ξεκινά από Ιταλία
• Φλωρεντία
• Ρώμη
• Μιλάνο
• Βενετία